تست نوار عصب و عضله (EMG) یک ابزار کمکی برای متخصصان مغز و اعصاب است که از آن برای تشخیص آسیب ها و شرایطی که بر عضلات و اعصاب کنترل کننده عضلات تأثیر می گذارد، مانند سندرم تونل کارپال و دیستروفی عضلانی، استفاده می کنند. نورولوژیست‌ها اغلب از این آزمایش در کنار مطالعه هدایت عصبی استفاده می کنند.
در صورتی که علائمی همچون گز گز یا سوزن سوزن شدن دست و پا، گرفتگی و درد ماهیچه ای، احساس ضعف در عضلات، و یا درد در برخی اندام را تجربه میکنید، می توانید با خانم دکتر پریسا رضایی متخصص مغز و اعصاب گروه پزشکی پ، مشورت نمایید.
021-88176496
تست نوار عصب و عضله (الکترومیوگرافی) چیست؟
تست نوار عصب و عضله (EMG) یک آزمایش تشخیصی است که سلامت و عملکرد عضلات اسکلتی و اعصاب کنترل کننده آنها را ارزیابی می کند. این یکی از انواع آزمایش الکترودیاگنوستیک است.
هر حرکت بدنی که انجام می دهید، از بالا بردن دست تا حرکت دادن سر، شامل ارتباط پیچیده ای بین سیستم عصبی مرکزی شما (مغز و نخاع)، اعصاب و ماهیچه‌های شما است، به طوری که در حین انجام یک حرکت، اعصاب حرکتی سیگنال های الکتریکی را به ماهیچه های شما می فرستند. تست نوار عصب و عضله می تواند به متخصص مغز و اعصاب کمک کند که مشکلات مربوط به اعصاب حرکتی، عضلات یا ارتباط بین این دو را تشخیص دهد.
متخصصان مغز و اعصاب اغلب آزمایش نوار عصب و عضله (EMG) را در کنار مطالعه هدایت عصبی (NCS) انجام می دهند. NCS جریان الکتریکی ایجاد شده توسط یک عصب را قبل از رسیدن به عضله اندازه گیری می کند و EMG پاسخ عضلات به فعالیت الکتریکی و میزان فعالیت الکتریکی که یک انقباض عضلانی ایجاد می کند را اندازه گیری می کند.
در صورت داشتن علائمی مانند ضعف عضلانی یا بی حسی و سوزن سوزن شدن، ممکن است پزشک شما آزمایش نوار عصب و عضله را برای شما تجویز نماید، که بسته به شرایط شما ممکن است انجام این آزمایش به صورت سرپایی یا در زمان بستری صورت گیرد.
آزمایش نوار عصب و عضله (EMG) چه چیزی را می تواند تشخیص دهد؟
تست EMG می تواند در تشخیص برخی آسیب‌هایی که بر اعصاب حرکتی و عضلات شما تأثیر می گذارد کمک کند. این آزمایش می تواند وجود، محل و میزان این آسیب ها را مشخص نماید، و یا وجود بیماری یا آسیب را رد نماید.
آزمایش نوار عصب و عضله (EMG) در چه مواردی به تشخیص کمک می‌کند؟
- مسائلی که بر اعصاب محیطی شما تأثیر می گذارد، مانند نوروپاتی محیطی و سندرم های فشرده سازی عصبی مانند سندرم تونل کارپال.
- مشکلاتی که بر رشته‌های عصبی خارج شده از ستون فقرات شما تأثیر می گذارد، مانند اعصاب فشرده شده، رادیکولوپاتی گردنی (گردن) یا سیاتیک.
- اختلالات عضلانی (میوپاتی) مانند دیستروفی عضلانی، پلی میوزیت و درماتومیوزیت.
- شرایطی که بر نورون‌های حرکتی مغز یا نخاع شما تأثیر می گذارد، مانند اسکلروز جانبی آمیوتروفیک یا سندرم پس از فلج اطفال.
- شرایطی که بر ارتباط بین اعصاب و عضلات شما تأثیر می گذارد، مانند میاستنی گراویس.
متخصصین مغز و اعصاب از آزمایشات دیگری همراه با الکترومیوگرافی برای تشخیص این شرایط استفاده می کنند، مانند آزمایش های تصویربرداری، آزمایش خون و بیوپسی عضلانی.
آزمایش نوار عصب و عضله (EMG) چگونه کار می کند؟
به منظور آشنایی با آزمایش نوار عصب و عضله، بهتر است ابتدا با روند فعالیت عضلات آشنا شویم. اعصاب حرکتی شما (نرون های حرکتی) سیگنال های الکتریکی را به ماهیچه های شما می فرستند تا به آنها بگوید که چه کاری انجام دهند. منشا این سیگنال‌ها، مغز شما می‌باشد، که از طریق نخاع و پس از آن اعصاب حرکتی به عضلات شما می‌رسند. این تحریک الکتریکی باعث فعالیت در عضلات شما و در نتیجه انقباض (سفت شدن) عضلات می‌شود.
به طور معمول، ماهیچه ای که در حال استراحت است هیچ فعالیت الکتریکی ندارد. انقباض جزئی عضله منجر به فعالیت الکتریکی می شود که با انقباض بیشتر ماهیچه افزایش می یابد.
در الکترومیوگرافی، متخصص مغز و اعصاب، یک سوزن کوچک را با یک الکترود وارد یکی از عضلات شما می کند تا فعالیت الکتریکی آن را ثبت کند. الکترود سوزنی فعالیت های الکتریکی را در زمان استراحت عضله و انقباض عضله، ثبت نموده و نورولوژیست می‌تواند از طریق کامپیوتر فعالیت عضله شما را در حالات گوناگون مشاهده نماید.
پس از ثبت کلیه داده‌ها، متخصص مغز و اعصاب این داده‌ها را تجزیه و تحلیل می‌کند و نشانه‌هایی که ممکن است باعث بروز مشکلات شده باشد را بررسی می‌کند. به عنوان مثال، اگر عضله شما آسیب دیده باشد، ممکن است در هنگام استراحت فعالیت الکتریکی غیرطبیعی داشته باشد و در زمان انقباض، ممکن است الگوهای موجی غیرعادی ایجاد کند.
چگونه برای آزمایش نوار عصب و عضله (EMG) آماده شوم؟
قبل از انجام آزمایش نوار عصب و عضله بایستی:
- حمام یا دوش بگیرید و لباس راحت و گشاد بپوشید.
- از استعمال کرم، لوسیون یا عطر بر روی پوست خود خودداری کنید.
- اگر از داروی رقیق کننده خون (ضد انعقاد) استفاده می کنید، به پزشکی که آزمایش را انجام می دهد، اطلاع دهید.
- اگر ضربان ساز یا هر وسیله پزشکی الکتریکی دیگری دارید، به پزشک اطلاع دهید.
- ممکن است متخصص مغز و اعصاب به شما دستور دهد که دو تا سه ساعت قبل از آزمایش سیگار نکشید یا نوشیدنی های کافئین دار مانند قهوه یا چای ننوشید.
در طول انجام آزمایش نوار عصب و عضله چه اتفاقی می افتد؟
شکل و مراحل انجام آزمایش نوار عصب و عضله، بسته به دلیل آزمایش و اینکه نورولوژیست چه ماهیچه‌ها و عصب هایی را مورد بررسی قرار خواهد داد، متفاوت است. اما به طور کلی، می توانید در طول آزمایش انتظار موارد زیر را داشته باشید:
- این آزمایش می‌تواند به صورت نشسته یا خوابیده انجام شود.
- متخصص مغز و اعصاب، عضله(هایی) را که باید آزمایش شوند را پیدا می کند.
- در مرحله بعد یک سوزن کوچک با یک الکترود به عضله شما وارد می گردد. این سوزن ها در ماهیچه های شما باقی می مانند و مدت زمان معاینه برای هر عضله به طور کلی یک تا دو دقیقه طول می کشد.
- پزشک از شما می خواهد که استراحت کنید و سپس از عضلات خود به روش های خاصی مانند بلند کردن یا خم کردن یکی از اندام ها به حرکت درآورید. دستگاه، فعالیت الکتریکی عضله‌ی در حال کار شما را اندازه گیری نموده و نمایش می دهد. (ممکن است سیگنال صوتی نیز از طریق دستگاه پخش شود.)
- پس از اینکه متخصص مغز و اعصاب اطلاعات کافی را از ماهیچه شما ثبت کرد، سوزن را از بدن شما خارح می‌کند.
انجام آزمایش نوار عصب و عضله چقدر دردناک است؟
ممکن است زمانی که پزشک شما سوزن را در پوست و ماهیچه های شما وارد می کند، درد یا ناراحتی احساس کنید. اما اکثر افراد می توانند آزمایش را بدون مشکل کامل کنند. ممکن است بعد از آزمایش، عضلاتی که مورد آزمون قرار گرفته‌اند تا چند روز حساس باشند.
مدت زمان انجام آزمایش نوار عصب و عضله چقدر است؟
مدت زمان انجام آزمایش نوار عصب و عضله به تعداد عضلات یا اندام هایی که بایستی آزمایش شوند و همچنین سرعت پزشک در انجام تست، بستگی دارد اما عموما این زمان بین 30 تا 90 دقیقه طول می کشد.
عوارض و خطرات EMG
به طور کلی آزمایش نوار عصب و عضله بی خطر است و عوارض بسیار نادری دارد. برخی از افراد (به ویژه افرادی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنند) ممکن است پس از آزمایش، دچار خونریزی در محل تست شوند.
نتیجه آزمایش نوار عصب و عضله
اگرچه آزمایش نوار عصب و عضله برای کمک به تشخیص بسیار مفید هستند، اما به تنهایی برای تشخیص بیماری کفایت نمی کند و متخصص مغز و اعصاب، نتیجه آزمایش را همراه با سایر آزمایشات پزشکی برای تعیین تشخیص مد نظر قرار می‌دهد.
چه زمانی باید در مورد آزمایش EMG با پزشک تماس بگیرم؟
در صورتی که با موارد زیر برخورد کردید، با پزشک خود تماس بگیرید:
- زمانی که خونریزی قطع نمی شود.
- درد یا حساسیت شدید در مناطقی که سوزن ها وارد پوست شما شده اند.
- قرمزی، گرما، تورم یا تب. این موارد ممکن است نشانه های عفونت باشند.
آیا نشانه‌هایی از بیماری عضلانی یا آسیب عصبی دارید؟ آزمایش نوار عصب و عضله یا الکترومیوگرافی (EMG) به پزشک شما کمک می‌کند تا در مورد آنچه در حال وقوع است اطلاعات بیشتری کسب کند. اگر سوالی در مورد این آزمایش دارید، می‌توانید از متخصصین گروه پزشکی پ، کمک بگیرید.
برگرفته از: clevelandclinic